Cà rốt dại có nguồn gốc từ nhiều nơi ở châu Á, châu Âu và Bắc Phi, nhưng quá trình thuần hóa bắt đầu ở Cao nguyên Iran khoảng 5.000 năm trước. Khu vực có độ cao tương đối lớn này là nơi tồn tại của Afghanistan, Iran và Pakistan ngày nay. Những người dân ở khu vực này bắt đầu ưa chuộng thực vật dựa trên màu sắc và hương vị của chúng, cuối cùng trồng hai giống chính: Cà rốt Đông/ Á, có màu tím hoặc đỏ cam đậm, và cà rốt Tây, có màu cam, trắng hoặc vàng đậm.
Cà rốt thuần hóa cùng tồn tại với cà rốt hoang dã, mặc dù chỉ có loại cà rốt thuần hóa được sử dụng làm thực phẩm. Trong những năm 1700, người châu Âu bắt đầu ưa chuộng giống thực vật có màu cam. Người Hà Lan đặc biệt thích cà rốt màu cam, và chính từ ảnh hưởng của họ mà chúng ta có loại cà rốt màu cam hiện đại.
Ngày nay, cà rốt được trồng ở các nước trên thế giới, với các nhà sản xuất lớn nhất là Hoa Kỳ, Trung Quốc, Ấn Độ và Nga. Cà rốt màu cam vẫn là loại phổ biến nhất và được sử dụng cho hầu hết các loại nước ép cà rốt.
Dinh dưỡng trong nước ép cà rốt
Nước ép cà rốt có chứa ít calo và carbs trong khi chứa nhiều chất dinh dưỡng. Một cốc (khoảng 240 ml) chứa:
– Lượng calo: 96
– Chất đạm: 2 gam
– Chất béo: dưới 1 gam
Nước ép cà rốt chứa nhiều chất dinh dưỡng và vitamin
– Carbs: 22 gram
– Đường: 9 gam
– Chất xơ: 2 gam
– Vitamin A (như tiền vitamin A): 255% nhu cầu khuyến nghị hàng ngày
– Vitamin C: 23% nhu cầu khuyến nghị hàng ngày
– Vitamin K: 31% nhu cầu khuyến nghị hàng ngày
– Kali: 15% nhu cầu khuyến nghị hàng ngày
Nước ép cà rốt cũng mang lại các sắc tố carotenoid lutein và zeaxanthin, hoạt động như chất chống oxy hóa trong cơ thể của bạn. Chất chống oxy hóa có tác dụng trung hòa các gốc tự do – nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý mạn tính. Carotenoid chính có trong nước ép cà rốt là beta carotene, là chất tạo nên màu cam của cà rốt. Cơ thể chúng ta có thể chuyển hóa nó thành vitamin A – một chất chống oxy hóa.
Nước ép cà rốt có tốt không?
Phải khẳng định rằng, nước ép cà rốt rất tốt cho sức khỏe con người. Với thành phần dinh dưỡng cao, cà rốt mang đến cho cơ thể nguồn tài nguyên vitamin vô tận mà khó thực phẩm nào sánh kịp. Đặc biệt, uống nước ép cà rốt thường xuyên sẽ giúp bạn nhận được 7 lợi ích tuyệt vời dưới đây:
Nước ép cà rốt giúp cải thiện sức khỏe thị giác
Nước ép cà rốt chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho đôi mắt của chúng ta. Cụ thể, 1 cốc (khoảng 250 ml) nước ép cà rốt cung cấp hơn 250% nhu cầu khuyến nghị hàng ngày cho vitamin A, chủ yếu ở dạng các carotene provitamin A như beta carotene. Vitamin A đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe về mắt của bạn. Một số nghiên cứu đã chứng minh tác dụng của việc ăn trái cây và rau quả có chứa provitamin A có thể làm giảm nguy cơ mù lòa và các bệnh về mắt do tuổi tác.
Hơn nữa, nước ép cà rốt là một nguồn cung cấp tuyệt vời lutein và zeaxanthin, hai loại carotenoid khác tích tụ trong mắt và bảo vệ chúng khỏi ánh sáng gây hại. Chế độ ăn uống nhiều lutein và zeaxanthin có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề về mắt, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD).
Một phân tích dựa trên kết quả của 6 nghiên cứu đã chỉ ra rằng một chế độ ăn uống nhiều hợp chất này có thể giảm nguy cơ mắc bệnh thoái hóa điểm vàng giai đoạn muộn đến 26% so với những người ít ăn những loại thực phẩm chứa các hợp chất này.
Nước ép cà rốt tăng cường khả năng miễn dịch
Ngoài ra, nước ép cà rốt là một nguồn giàu vitamin B6, cung cấp hơn 30% nhu cầu khuyến nghị hàng ngày trong 1 cốc (240 ml). Vitamin B6 không chỉ cần thiết cho một phản ứng miễn dịch tối ưu, mà sự thiếu hụt vitamin B6 mà còn có liên quan đến những bệnh lý khác do sự suy giảm miễn dịch gây ra. Trên thực tế, với một nghiên cứu ở loài gặm nhấm đã phát hiện ra rằng chế độ ăn uống không chứa đủ vitamin B6 thì sẽ ngăn cản sự phát triển của các tế bào miễn dịch và được gọi là tế bào lympho.
Nước ép cà rốt giúp ngăn ngừa ung thư
Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã cho thấy rằng một số hợp chất có trong nước ép cà rốt sẽ giúp bảo vệ bạn chống lại bệnh ung thư. Cụ thể là gồm có: polyacetylenes, beta carotene và lutein chiết xuất từ nước ép cà rốt có khả năng có hiệu quả chống lại các tế bào ung thư bạch cầu ở người. Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy rằng việc điều trị các tế bào ung thư bạch cầu bằng cách chiết xuất nước ép cà rốt trong vòng 72 giờ sẽ dẫn đến cái chết của tế bào ung thư và làm ngừng lại chu kỳ phát triển của tế bào.
Một nghiên cứu khác trong ống nghiệm cũng cho ra kết quả tương tự nhưng chỉ ra rằng polyacetylenes – không phải beta carotene hoặc lutein mà là chất chống ung thư chính trong nước ép cà rốt. Mặc dù những kết quả này có vẻ đầy hứa hẹn, nhưng hiện tại vẫn có rất ít nghiên cứu trên người về hiệu quả này của nước ép cà rốt.
Một nghiên cứu kéo dài khoảng 2 tuần ở 22 nam thanh niên khỏe mạnh cho thấy rằng khi bạn uống khoảng 1,5 cốc (330ml) nước ép cà rốt mỗi ngày không ảnh hưởng đáng kể đến các đặc điểm sinh học trong phân liên quan đến ung thư ruột kết. Tuy nhiên, đây là một nghiên cứu ngắn với kích thước mẫu bị hạn chế. Nhìn chung, việc nghiên cứu sâu hơn là rất cần thiết và nước ép cà rốt không nên được coi là một phương pháp để điều trị ung thư.
Nước ép cà rốt kiểm soát lượng đường trong máu
Bạn hãy uống một lượng nhỏ nước ép cà rốt sẽ giúp giảm lượng đường trong máu. Đặc biệt là các nghiên cứu trên chuột mắc bệnh tiểu đường type 2 cho thấy nước ép cà rốt lên men làm giảm lượng đường trong máu và cải thiện các dấu hiệu liên quan khác. Đó là vì nước trái cây nói chung và nước ép cà rốt nói riêng có chứa probiotics, là những vi khuẩn có lợi ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột có liên quan tới bệnh tiểu đường. Với một nghiên cứu khác ở loài gặm nhấm đã cho thấy rằng uống nước ép cà rốt tím giúp cho bạn tăng cường kiểm soát lượng đường trong máu do tác dụng chống viêm của những sắc tố anthocyanin.
Tuy nhiên, đây lại là các loại nước ép cà rốt rất cụ thể. Người ta không biết rằng liệu trong nước ép cà rốt thông thường cũng có lợi ích tương tự hay không. Mặc dù vậy, nước ép cà rốt có chỉ số đường huyết (GI) thấp – một thước đo để xác định xem một loại thực phẩm nhất định làm tăng lượng đường trong máu bao nhiêu sau khi tiêu thụ. Sử dụng thực phẩm và đồ uống có chỉ số đường huyết thấp có thể giúp cải thiện lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường.
Vì thế mà nước ép cà rốt có thể là một sự thay thế tốt hơn so với các loại nước trái cây có GI cao. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải kiểm tra kích thước khẩu phần, vì quá nhiều có thể làm tăng đột biến lượng đường trong máu.
Nước ép cà rốt cải thiện sức khỏe làn da
Các chất dinh dưỡng có trong nước ép cà rốt đặc biệt có lợi cho sức khỏe làn da của bạn. Một cốc (250ml) nước ép cà rốt cung cấp hơn 20% nhu cầu khuyến nghị hàng ngày cho vitamin C, một chất dinh dưỡng hòa tan trong nước cần thiết để sản xuất collagen. Hợp chất này là protein dạng sợi dồi dào nhất trong cơ thể và nó cung cấp độ đàn hồi và sức mạnh cho làn da của chúng ta.
Ngoài ra, vitamin C hoạt động như một chất chống oxy hóa để bảo vệ làn da của bạn khỏi những tác hại của các gốc tự do. Beta carotene có trong nước ép cà rốt cũng giúp hỗ trợ làn da của bạn. Một nghiên cứu đã cho thấy rằng việc ăn chế độ giàu carotenoid có thể giúp bảo vệ làn da của bạn khỏi các tác hại của tia cực tím (UV) và cải thiện được vẻ ngoài của da.
Nước ép cà rốt tăng cường sức khỏe tim mạch
Nước ép cà rốt có thể giúp giảm được các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim. Đầu tiên, nước ép cà rốt là một nguồn cung cấp kali dồi dào và một khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chỉ số huyết áp thích hợp. Một chế độ ăn giàu kali đã được chứng minh là có tác dụng trong việc bảo vệ chống lại huyết áp cao và đột quỵ não. Các hợp chất chống oxy hóa có trong nước ép cà rốt cũng có khả năng có lợi cho tim của bạn. Một nghiên cứu kéo dài khoảng 3 tháng với 17 người trưởng thành có mức cholesterol và chất béo trung tính cao cho thấy việc uống 2 cốc (480ml) nước ép cà rốt mỗi ngày sẽ làm tăng đáng kể chất chống oxy hóa trong máu của bạn và giảm quá trình oxy hóa lipid máu có thể dẫn đến bệnh tim mạch chuyển hóa.
Nước ép cà rốt giúp bảo vệ sức khỏe gan
Các carotenoid có trong nước ép cà rốt được cho là có tác dụng thúc đẩy sức khỏe của gan của bạn. Một số nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng tác dụng của chống viêm và chống oxy hóa của carotenoid bảo vệ chống lại bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu xảy ra khi chất béo tích tụ trong gan, thường là kết quả của một chế độ ăn uống nghèo nàn, thừa cân hoặc béo phì. Cuối cùng nó có thể tiến triển thành sẹo gan và bị tổn thương lâu dài.
Một nghiên cứu kéo dài khoảng 8 tuần trên chuột cho thấy rằng nước ép cà rốt làm giảm một số dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Một nghiên cứu khác trên loài gặm nhấm cũng báo cáo kết quả tương tự, tiết lộ rằng nước ép cà rốt không làm giảm chất béo trên gan nhưng lại làm giảm các dấu hiệu viêm trong máu. Tuy nhiên vẫn cần thêm các nghiên cứu trên người để có thể chứng minh cho nhận định này.
Có nên uống nước ép cà rốt mỗi ngày?
Nước ép cà rốt có giá trị dinh dưỡng cao, nhưng cũng như nhiều món khác, nếu dùng quá nhiều sẽ gây hại cho sức khỏe.
Theo khuyến cáo Hướng dẫn Chế độ ăn uống của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), nếu muốn uống nước ép cà rốt thường xuyên, mọi người chỉ nên dùng khoảng 110 gram cà rốt/ngày. Lượng cà rốt này có thể cung cấp nhiều dưỡng chất nhưng lại không gây tác động xấu đến cơ thể.
Hơn nữa, những nghiên cứu về tác dụng của cà rốt hầu như chỉ mới được tiến hành trên động vật. Do đó vẫn cần thêm những nghiên cứu trên người để kiểm chứng. Ngoài ra cà rốt cũng chứa một lượng đường tự nhiên đáng kể, nếu ăn cà rốt tươi hoặc nấu chín thì hàm lượng chất xơ cao trong cà rốt sẽ giúp đường hấp thụ vào máu chậm hơn, không gây biến động đường huyết.
Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) cũng lưu ý, nếu uống nước ép cà rốt thường xuyên mà người uống phát hiện da chuyển sang màu vàng cam thì nên hạn chế lại. Đó là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang nạp quá nhiều vitamin A, loại dưỡng chất có rất nhiều trong cà rốt. Thông thường, tình trạng này xảy ra do tác dụng phụ của việc dùng vitamin A liều cao, ít khi do uống cà rốt quá nhiều gây ra.