Trà mạn là một trong những thức uống dân dã được sử dụng rất phổ biến tại Việt Nam, nhất là ở khu vực phía Bắc. Vậy bạn biết gì về nguồn gốc, công dụng và cách tối ưu hương vị của chúng? Lời giải đáp sẽ có trong bài viết sau đây của Cộng Đồng Làm Đẹp Chuẩn Y Khoa.
Trà mạn là gì?
Về bản chất, trà mạn chính là đọt chè xanh đã trải qua công đoạn chế biến công phu (phơi, diệt men, vò, lấy hương, đánh khô,…) để cho ra thành phẩm có màu đen cánh xám, tạo hình tương tự như móc lưỡi câu nên còn được gọi là trà móc câu.
Cùng với trà tươi và trà hương, đây là một trong ba đại diện tiêu biểu của trà Việt. Chúng đều sử dụng nguyên liệu từ cây chè xanh nhưng trà tươi chủ yếu dùng phần lá, trà móc câu chế biến từ đọt trà (nõn và một vài lá liền kề). Đại diện còn lại là trà hương thì được làm từ búp trà khô ướp cùng các loại hoa thơm như: Bưởi, sen, ngâu, lài,…
Khi pha trà, thành phẩm có màu xanh ngả vàng sóng sánh rất đẹp mắt, vị tiền chát nhưng lại khá dịu. Đặc biệt là để lại dư vị ngọt ngào sau mỗi ngụm nhỏ, mang đến cảm giác rất dễ chịu cho người thưởng thức.
Ở nước ta, Thái Nguyên được xem là “thủ phủ” của dòng trà tốt cho sức khỏe này bởi nơi đây có khí hậu, thời tiết cực thuận cho sự sinh trưởng và phát triển của cây chè xanh. Chất lượng của trà thành phẩm phụ thuộc vào 3 yếu tố cơ bản. Thứ nhất là giống trà (thuần hay lai tạp). Thứ hai là thành phần thu hái (chỉ mỗi phần đinh hay nõn tôm một lá, hai lá). Thứ ba là quy trình chế biến, đóng gói và bảo quản.
Những lợi ích tuyệt vời của trà mạn
Uống trà mạn là thú vui của nhiều người nhưng ít ai biết rằng dòng trà này đặc biệt tốt cho sức khỏe, vừa phòng chống bệnh tật, lại vừa giúp duy trì sự trẻ trung.
Ngăn ngừa lão hóa
Trong trà móc câu rất giàu polyphenol. Đây là chất chống oxy hóa cực mạnh và nghiên cứu cho thấy khả năng ngăn ngừa lão hóa của thành phần trên cao gấp 18 lần so với vitamin E. Chính vì vậy nếu bạn duy trì thói quen uống vài tách trà mỗi ngày thì da dẻ sẽ ngày càng săn chắc, hồng hào, giảm bớt sự hình thành nếp nhăn và hiện tượng chảy xệ da.
Chống ung thư
Epigallocatechin gallate (EGCG) trong trà móc câu được xem là “khắc tinh” của các tế bào ung thư. Các kiểm chứng lâm sàng đã chứng minh hoạt chất này có khả năng ức chế sự phân chia của tế bào ác, làm chậm quá trình gia tăng kích thước và lan rộng của các khối u. Ngoài ra EGCG còn tham gia vào việc loại bỏ các gốc tự do có trong cơ thể, từ đó cũng góp phần ngăn ngừa bệnh lý nguy hiểm này.
Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Khả năng làm tiêu mỡ nội tạng và mỡ thừa dưới da của trà móc câu được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá rất cao. Các chất chống oxy hóa trong trà sẽ làm giảm nồng độ cholesterol trong máu, ngăn ngừa và giảm thiểu nguy cơ cao huyết áp do xơ vữa động mạch. Vậy nên, nếu muốn bảo vệ sức khỏe tim mạch, bạn nên dung nạp thức uống này mỗi ngày.
Điều hòa đường huyết
Những người mắc bệnh tiểu đường nên đưa trà móc câu vào chế độ ăn uống hằng ngày của mình. Nhiều kiểm nghiệm lâm sàng đã khẳng định các hoạt chất trong trà sẽ làm tăng độ nhạy của insulin. Nhờ đó mà glucose trong máu được chuyển hóa thành glycogen và giúp điều chỉnh chỉ số đường huyết về trạng thái bình thường.
Ngăn ngừa béo phì, hỗ trợ giảm cân
Hiệu quả đốt cháy mỡ thừa của trà móc câu có được là nhờ khả năng thúc đẩy quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng của hoạt chất EGCG. Điều này sẽ giúp lượng calo dư thừa sau mỗi bữa ăn không có cơ hội chuyển sang trạng thái tích trữ.
Bên cạnh đó, cơ thể còn huy động lượng mỡ tồn đọng để chuyển hóa chúng thành nguồn năng lượng tức thời. Do đó nếu bạn thường xuyên thưởng thức đồ uống trên thì chẳng bao giờ phải lo lắng về nguy cơ béo phì, tăng cân.
An thần, giảm thiểu căng thẳng
Mặc dù trong trà móc câu có một lượng nhỏ caffeine – nhân tố gây kích thích thần kinh nhưng nếu dùng 1 – 2 tách nhỏ mỗi ngày, chúng sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bạn.
Chẳng những vậy, các loại axit amin trong dòng trà này còn kích thích sự sản sinh dopamine – một chất tiết có tác dụng điều hòa cảm xúc, giảm thiểu căng thẳng và đem đến cảm giác vui vẻ, thoải mái cho người sử dụng. Vậy nên khi người dùng thưởng trà đúng cách thì vấn đề tâm lý, tinh thần cũng sẽ được cải thiện đáng kể.
Cách pha chế trà mạn ngon
Đây là thức uống quen thuộc của mọi nhà nhưng khi pha chế, hầu hết chúng ta đều thực hiện theo kinh nghiệm chủ quan. Trong khi đó công thức pha trà ngon chỉ có một. Vậy nên hãy lưu lại hướng dẫn chi tiết dưới đây để tối ưu hương vị thành phẩm bạn nhé!
- Bước 1: Chuẩn bị sẵn nguyên liệu pha trà, ấm trà bằng gốm sứ truyền thống, cung nhãn trà (nếu có), nước sôi và nước nóng già (85 – 90 độ C).
- Bước 2: Cho nước sôi vào ấm trà để tráng nhẹ lòng ấm trong 1 phút. Chú ý lắc lên cho nước tiếp xúc với đều thành trong của ấm rồi đổ nước đi.
- Bước 3: Cho 15g trà vào ấm, sau đó châm nước cho ngập trà, để chừng 2 phút rồi chắt bỏ nước.
- Bước 4: Đổ 150ml vào ấm để hãm trà trong 3 phút rồi rót thật nhanh tay ra các chén quân. Chú ý mỗi chén chỉ nên rót một lượng nhỏ mỗi lần, sau đó quay vòng trở lại để tạo sự đồng đều về hương vị ở tất cả các chén. Cuối cùng thưởng thức khi nước trà còn nóng ấm.
Một số lưu ý khi sử dụng
Khi thưởng thức trà móc câu, bạn cần chú ý đến một số điểm quan trọng sau:
- Tuyệt đối không uống trà qua đêm vì khi đó các hoạt chất trong trà đã bị biến tính và có thể gây hại cho sức khỏe người dùng.
- Không uống trà vào buổi tối, đặc biệt là trước khi đi ngủ. Caffeine trong trà gây kích thích thần kinh và có thể khiến bạn mất ngủ nếu thưởng trà quá muộn.
- Không uống trà khi đang đói bụng vì tanin trong trà kích thích dạ dày tiết nhiều HCl hơn. Khi đó bụng dạ sẽ trở nên cồn cào, khó chịu.
- Loại đồ uống này không phải là lựa chọn phù hợp dành cho người bị thiếu máu, trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai vì tannic acid trong trà làm giảm khả năng hấp thụ sắt – nhân tố đặc biệt quan trọng trong quá trình tạo máu.
Chúng tôi vừa cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản và quan trọng nhất về trà mạn, dòng trà “quốc dân” tại Việt Nam. Mong rằng qua bài viết, bạn đã học được cách khai thác triệt để những công dụng tuyệt vời đồng thời khắc chế được những điểm trừ của đồ uống dân dã này. Trân trọng!