Tăng sắc tố sau viêm (PIH) là tình trạng hắc sắc tố melanin trong da tăng quá mức hoặc phân bố không đều sau phản ứng viêm. Nguyên nhân chủ yếu là do da bị tổn thương bởi các yếu tố ngoại sinh như lột da, laser, mài da hoặc hậu quả của các bệnh về da liễu. Tuy không để lại sẹo nhưng vùng da bị tăng sắc tố sau viêm thường sạm đen hoặc có màu xám, nâu đậm,… và rất khó phục hồi. Vậy tăng sắc tố da sau viêm là gì? Cách điều trị như thế nào?
1.1 Tăng sắc tố sau viêm là gì?
Tăng sắc tố sau viêm được viết tắt là PIH. Tình trạng này xảy ra khi melanin một sắc tố tự nhiên được sản sinh dưới da tăng cao. Phản ứng của melanin mang tính bảo vệ, tuy nhiên do lượng tiết ra quá nhiều dẫn đến tăng sắc tố sau viêm da gây ảnh hưởng sâu đến tầng hạ bì.Tình trạng tăng sắc tố da sau viêm xuất hiện ở mọi đối tượng không phân biệt giới tính. Khi da bị tăng sắc tố sau viêm sẽ khiến màu sậm đi thậm chí là xuất hiện nám tàn nhang gây mất thẩm mỹ cho gương mặt. Thông thường tăng sắc tố sau viêm da sẽ khiến da có xu hướng chuyển sang đỏ rồi thành nâu hoặc đen. Tình trạng tăng sắc tố sau viêm càng nặng thì da càng sẫm màu.
1.2 Nguyên nhân gây ra tình trạng tăng sắc tố sau viêm Melanin tăng sinh là nguyên nhân chính dẫn đến tăng sắc tố da sau viêm. Dựa vào đó có một số nguyên nhân khiến melanin đột ngột tăng cao gây tăng sắc tố sau viêm được phát hiện:
● Da thường xuyên bị viêm
● Tái viêm sau khi điều trị
● Vùng da sau phẫu thuật
● Da bị tổn thương
● Da mụn
Trong các trường hợp tăng sắc tố sau viêm thì trường hợp da mụn là đáng chú ý. Mụn chính là biểu hiện của tình trạng viêm da bít tắc lỗ chân lông từ sớm. Nếu không cải thiện mức độ viêm sẽ tăng cao khiến sự tổn thương sâu và làm da bị tăng sắc tố sau viêm từ tầng biểu bì sâu nhất. Những vết mụn càng sâu và nghiêm trọng thì càng tăng kích thích hắc sắc tố khiến da sậm màu và thâm đen. Đáng lo hơn là mụn sẽ quay lại và tình trạng tăng sắc tố da sau viêm ngày càng trở nên nghiêm trọng, nếu không có giải pháp điều trị mụn từ sớm.Một số tình trạng tăng sắc tố da có thể xuất hiện do chăm sóc da không đúng cách. Các đánh giá cho rằng, việc làm mòn da bằng tẩy da chết hay peel da khiến lớp da mỏng và yếu hơn. Lúc này da sẽ tăng cường tiết melanin để bảo vệ biểu bì tránh mọi ảnh hưởng tác động từ môi trường. Một nguyên nhân khác khiến tăng sản xuất melanin được nhắc tới là tia UV. Các nghiên cứu đã tìm được mối liên hệ về tình trạng nám, tàn nhang khi da thường xuyên tiếp xúc mặt trời ở thời điểm tia UV tăng cao. Có thể thấy, da bị tăng sắc tố sau viêm là một phản ứng sinh lý bình thường. Nhờ tăng cường sản xuất melanin da sẽ được bảo vệ tốt hơn. Tuy nhiên tăng sắc tố khiến da trở nên tối màu và mất tính thẩm mỹ nên cần có giải pháp để giúp cải thiện sắc tố da.
1.3 Tăng sắc tố sau viêm có tự hết không?
Tăng sắc tố da sau viêm là hiện tượng hết sức lành tính vốn không gây ra sẹo, đôi khi còn không cần phải điều trị. Tuy nhiên các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ phục hồi tăng sắc tố da sau viêm không phải là
luôn diễn ra. Vì thế chỉ có một nhóm đối tượng nhất định sẽ tự hết tình trạng tăng sắc tố sau viêm.Tỷ lệ phục hồi được đánh giá theo tình trạng sắc tố và phạm vi. Với trường hợp tăng sắc tố sau viêm ở mức không lệch quá nhiều với tông da hay phạm vị nhỏ tỷ lệ tự phục hồi thường cao hơn. Thêm vào đó để làn da hoàn toàn đều màu cần có một khoảng thời gian dài để cân bằng.Tăng sắc tố sau viêm có tự hết không cần điều trị nếu chưa lan rộng. Tuy nhiên cần lưu ý chăm sóc da và có biện pháp sớm khi phát hiện để hạn chế ảnh hưởng cho da.
2. Có những cách nào điều trị tăng sắc tố sau viêm?
2.1 Điều trị tăng sắc tố sau viêm dựa theo loại da
2.1.1 Điều trị tăng sắc tố sau viêm cho da mụn
Mụn là nguyên nhân được phát hiện gây ra tình trạng tăng sắc tố da sau viêm. Từ đó điều trị tăng sắc tố sau viêm có thể bắt đầu từ điều trị mụn và chống viêm. Để giảm mụn nên có phương pháp chăm sóc và tẩy da chết cho da.Thông thường việc mát xa và rửa mặt là yếu tố thiết yếu giúp chăm sóc da hàng ngày. Tuy nhiên sản phẩm sữa rửa mặt nên lựa chọn loại chiết xuất thiên nhiên có khả năng làm sạch, đồng thời chống viêm cho da.Tình trạng da mụn có thể do nội tiết, lỗ chân lông giãn nở. Do đó để
tăng hiệu quả điều trị tăng sắc tố da sau viêm cần kết hợp ổn định nội tiết và giảm tắc nghẽn lỗ chân lông.
2.1.2 Điều trị tăng sắc tố sau viêm cho da đang mắc bệnh da liễu
Da sau điều trị da liễu thường non yếu, vì lớp biểu bì trên cùng được loại bỏ. Lớp da mới rất dễ bị tăng sắc tố do phản ứng bảo vệ làn da còn non. Vì thế nên chú ý dưỡng da và che chắn da tốt trong giai đoạn mới hồi phục để tránh thúc đẩy sản xuất hắc sắc tố
2.1.3 Điều trị tăng sắc tố sau viêm cho da dễ bị dị ứng
Da dị ứng là làn da hết sức nhạy cảm, có thể bị viêm kể cả khi chăm sóc kỹ càng. Nguyên nhân chính gây viêm da chính là phản ứng tương tác với sản phẩm chăm sóc da và da dễ bị kích ứng với môi trường.Để cải thiện nguy cơ viêm da với da dị ứng, bạn nên lựa chọn các sản phẩm chăm sóc kết hợp bảo vệ. Ngoài ra, nên che chắn và tránh cho da tiếp xúc khói bụi ô nhiễm gây ảnh hưởng đến sức khỏe da.
2.1.4 Điều trị tăng sắc tố sau viêm cho da bị bỏng
Bỏng da là một tổn thương có thể gây viêm và để lại sẹo. Trường hợp bỏng nhẹ có thể không quá nguy hiểm, tuy nhiên nên lưu ý rằng khi bỏng da có xu hướng tổn thương sâu đến tầng thượng bì. Một số vết
bỏng nặng có thể ảnh hưởng tới tầng hạ bì. Từ đó vùng tổn thương lan rộng kích thích melanin tăng cường sản xuất đề bảo vệ da.Khi bị bỏng ngoài sơ cứu đúng cách thì nên chú ý chăm sóc vết bỏng
thật tốt. Tránh sử dụng sản phẩm chăm sóc da trong giai đoạn này, đặc biệt là sản phẩm có tính ăn mòn. Ngoài ra vết bỏng da nên đượcche chắn để tránh vi khuẩn xâm nhập gây viêm.
2.2 Peel da hóa học
Peel da thực chất là loại bỏ tế bào da chết. Thực hiện peel da hóa học sẽ giúp cải thiện và bỏ đi phần da bị ảnh hưởng bởi sắc tố melanin. Ngoài ra phương pháp này cũng cải thiện cấu trúc và giảm sẹo, nám trên da. Với phương pháp peel da sẽ phân loại theo nhu cầu can thiệp da từ nông đến sâu để phù hợp với mục đích của từng đối tượng
Pell nông
Peel nông thường tác động ở bề mặt chứ không ảnh hưởng sâu tới thượng bì hay các tầng biểu bì bên dưới. Một số trường hợp có thể sử dụng peel nông như: cải thiện da không đều màu (lệch 1 – 2 tông
màu), kết cấu da lỏng lẻo, da nám, sẹo do mụn để lại, da dầu nhiều mụn, da xuất hiện sừng. Phương pháp này khá an toàn và phù hợp với kinh tế. Các bước thực hiện cho peel da bao gồm
● Bước 1: Sử dụng nước tẩy trang làm sạch lớp trang điểm hay cặn còn bám trên da
● Bước 2: Rửa mặt bằng sữa để cân bằng môi trường đồng thời loại bỏ da chết và bụi bẩn bám sâu
● Bước 3: Xông hơ làm giãn nở lỗ chân lông và kích thích lưu thông
● Bước 4 : Tiến hành peel da
● Bước 5: Loại bỏ lớp peel da rồi vệ sinh da mặt nhẹ nhàng
● Bước 6: Thực hiện điện di để giúp da tái tạo phục hồi nhanh hơn
● Bước 7: Thoa kem chống nắng bảo vệ da tránh tăng sắc tố sau
viêm da.Thực hiện peel da có thể làm tại nhà hoặc cơ sở y tế. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến khích làm tại cơ sở y tế uy tín để tiện theo dõi và điều trị khi có biến chứng.
● Peel trung bình
Peel trung bình thường thực hiện theo nhu cầu của người muốn điều trị tăng sắc tố sau viêm. Các tình trạng có thể sử dụng phương pháp peel hóa học can thiệp ở mức trung bình là nâng tông màu, cải thiện
kết cấu da, làm mờ vết rạn, giảm nám tàn nhang, tăng cường sản sinh collagen, trị mụn, trị sẹo do mụn và thu nhỏ lỗ chân lông.Peel da ở mức trung bình có nhiều loại khác nhau. Mỗi loại sẽ có ưu
điểm nhược điểm. Đáng quan tâm hơn là mỗi loại peel sẽ chỉ phù hợp với một số đối tượng cụ thể.
● Chemical peels vi peel original sử dụng cho da nhạy cảm, da xuất hiện lão hóa sớm, da thô ráp bề mặt, hay xuất hiện sừng trên da
● Chemical peels vi peel advanced sử dụng cho da đang lão hóa, có nếp nhăn, da bị rạn, da xuất hiện vết chân chim và độ đàn hồi đang dần suy giảm
● Chemical peels vi peel precision plus sử dụng cho da nám, tăng sắc tố sau viêm, da tổn thương khi tiếp xúc ánh nắng mặt trời
● Chemical peels vi peel precision plus kết hợp purify sử dụng choda dầu điều trị tăng sắc tố sau viêm, mụn, lão hóa và lỗ chân lông to.
2.3 Bảo vệ da khỏi tia tử ngoại
Tăng sắc tố sau viêm xuất hiện khi da cần được bảo vệ. Để tránh tình trạng này hoặc điều trị tăng sắc tố sau viêm nên hạn chế cho da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời kể cả da có bệnh hay da khỏe mạnh.
Hãy chú ý sử dụng kem chống nắng chống tia UV thường xuyên,đồng thời sử dụng sản phẩm chống nắng như quần áo, ô, mũ, kính…để bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia UV.
2.4 Chăm sóc bảo vệ da sau viêm
Lớp da sau khi viêm sẽ suy giảm miễn dịch. Do đó chăm sóc thường xuyên và dưỡng da sẽ giúp da mau chóng hồi phục. Trường hợp tổn thương nặng hoặc da quá yếu có thể thực hiện phương pháp chiếu
tia để kích thích da cải tạo và phục hồi. Điều trị tăng sắc tố sau viêm thường sử dụng peel da hoặc phương pháp can thiệp sâu để loại bỏ phần da bị tăng sắc tố. Tuy nhiên tăng sắc tố sau viêm có tự hết nếu độ lệch tông màu nhỏ và phạm vi da tăng sắc tố là nhỏ. Do đó, điều trị tăng sắc tố sau viêm không hoàn toàn cần thiết nếu không quá ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Để hiểu rõ về tình trạng da cũng như giảm tăng sắc tố sau viêm, bạn nên trao đổi cụ thể với bác sĩ chuyên khoa da liễu. Hãy chủ động bảo vệ làn da và chăm sóc để giảm tình trạng tăng sắc tố sau viêm da.
Tăng sắc tố có thể ảnh hưởng lớn đến vẻ đẹp và sự tự tin của bạn.Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các phương pháp điều trị hiệu quả là chìa khóa để cải thiện tình trạng da.Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc điều trị và làm đẹp da, hãy liên hệ tới với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm của Cộng Đồng Làm Đẹp qua trang Facebook chính thức: Cộng Đồng Làm Đẹp Chuẩn Y Khoa. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn miễn phí và hỗ trợ bạn trong việc chăm sóc làn da một cách hiệu quả nhất.