1. Nhận biết hà thủ ô đỏ
Hà thủ ô đỏ là cây thân thảo mềm, mọc quấn quanh vào nhau, mặt ngoài màu xanh tía, nhẵn, có vân. Lá mọc so le, cuống dài. Lá có hình tim thuôn dài, nhọn dần về đầu với kích thước trung bình dài khoảng 7 – 10cm và rộng 3 – 5cm.
Hà thủ ô cũng có hoa, thường mọc thành từng cụm nhỏ ở đầu ngọn hoặc kẽ lá. Hoa có màu trắng, kích thước nhỏ. Sau khi hoa tàn, quả sẽ hình thành với 3 cạnh, vỏ ngoài khô ráp và bên trong chứa hạt.
Bộ phận quan trọng nhất của cây hà thủ ô là những củ rễ phình to chứa nhiều dưỡng chất quý giá. Đây chính là phần được thu hoạch và sử dụng để làm thuốc mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Bộ phận quan trọng nhất của cây hà thủ ô là những củ rễ phình to chứa nhiều dưỡng chất quý
2. Hà thủ ô đỏ là gì?
Hà thủ ô đỏ có tên khoa học là Fallopia multiflora Thunb. ex Maxim, là một loại cây leo thân thảo lâu năm, thuộc họ rau răm (Polygonaceae). Cây mọc hoang ở các vùng núi phía Bắc Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Củ, dây và lá của cây được sử dụng làm thuốc trong Đông y.
3. Một số bài thuốc sử dụng hà thủ ô chữa bệnh
Bài thuốc chữa mất ngủ
Nguyên liệu:
- Hà thủ ô đỏ 12g.
- Đan sâm 12g.
- Trân châu 60g.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch các nguyên liệu với nước ấm để loại bỏ bụi bẩn.
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi cùng với nước.
- Đun sôi nồi thuốc, sau đó hạ lửa nhỏ.
- Dùng rây hoặc khăn sạch để lọc lấy nước thuốc, bỏ bã.
Cách dùng:
- Chia nước thuốc làm 2 phần, uống 2 lần/ngày. Dùng liên tục trong vòng 1 tháng đến khi các triệu chứng mất ngủ, mệt mỏi, cáu gắt,… được cải thiện.
Bài thuốc hà thủ ô đỏ chữa mất ngủ
Bài thuốc chữa thận yếu, thận hư ở nam và nữ
Nguyên liệu:
- Hà thủ ô đỏ 12g.
- Bạch linh 12g.
- Ngưu tất 12g.
- Đương quy 12g.
- Thỏ ty tử 12g.
- Phá cố chỉ 12g.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch các nguyên liệu với nước ấm để loại bỏ bụi bẩn.
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi cùng với nước.
- Đun sôi nồi thuốc, sau đó hạ lửa nhỏ.
- Dùng rây hoặc khăn sạch để lọc lấy nước thuốc, bỏ bã.
Cách dùng:
- Chia nước thuốc thành 2 lần uống mỗi ngày, sẽ giúp bổ thận, ích tinh, điều trị huyết trắng, khí hư, di tinh, đau lưng, thận yếu ở nam và nữ giới.
Bài thuốc hà thủ ô đỏ chữa thận yếu, thận hư
Bài thuốc chữa mỡ máu, huyết áp cao
Nguyên liệu:
- Hà thủ ô đỏ 12g.
- Sinh địa 12g.
- Huyền sâm 12g.
- Bạch thược 12g.
- Hạn liên thảo 12g.
- Sa uyển 12g.
- Tật lê 12g.
- Hy thiêm thảo 12g.
- Tang ký sinh 12g.
- Ngưu tất 12g.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch các nguyên liệu với nước ấm để loại bỏ bụi bẩn.
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi cùng với nước.
- Đun sôi nồi thuốc, sau đó hạ lửa nhỏ.
- Dùng rây hoặc khăn sạch để lọc lấy nước thuốc, bỏ bã.
Cách dùng:
- Uống nước thuốc mỗi ngày, sẽ giúp làm giảm mỡ máu, ngăn ngừa cao huyết áp, chóng mặt, ngất xỉu,…
Bài thuốc hà thủ ô đỏ chữa mỡ máu
Bài thuốc chữa sốt rét, sốt cao lâu ngày
Nguyên liệu:
- Hà thủ ô 60g.
- Sài hồ 12g.
- Đậu đen 12g.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch các nguyên liệu với nước ấm để loại bỏ bụi bẩn.
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi cùng với nước.
- Đun sôi nồi thuốc, sau đó hạ lửa nhỏ.
- Dùng rây hoặc khăn sạch để lọc lấy nước thuốc, bỏ bã.
Cách dùng:
- Uống nước thuốc mỗi ngày, sẽ giúp hạ sốt, điều trị sốt rét.
Bài thuốc hà thủ ô đỏ chữa sốt cao lâu ngày
4. Các tác dụng của hà thủ ô đỏ đối với sức khỏe
Cách chế biến hà thủ ô đỏ
Hà thủ ô đỏ từ lâu đã được mệnh danh là “thần dược trường sinh” trong Đông y bởi những công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe và sắc đẹp. Để sử dụng vị thuốc quý này một cách hiệu quả nhất, cần chế biến theo 2 cách là sấy khô và ngâm rượu.
Cách sấy khô bao gồm các bước:
- Rửa sạch hà thủ ô đỏ, cạo bỏ vỏ ngoài và cắt thành từng lát mỏng.
- Phơi hà thủ ô dưới ánh nắng mặt trời cho đến khi khô giòn hoặc sấy ở nhiệt độ cao.
Ngâm rượu theo các bước sau:
- Rửa sạch hà thủ ô đỏ, cạo bỏ vỏ (nếu sử dụng hà thủ ô tươi) và để ráo nước.
- Cho hà thủ ô vào bình thủy tinh, đổ rượu trắng hoặc rượu gạo ngập mặt hà thủ ô.
- Đậy kín bình và ủ trong vòng 15 – 30 ngày.
Liều lượng sử dụng hà thủ ô đỏ
Liều dùng hà thủ ô đỏ phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm:
- Mục đích sử dụng: Liều dùng để bồi bổ sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch sẽ khác với liều dùng để điều trị các bệnh lý cụ thể như thiếu máu, suy gan, táo bón,…
- Cách chế biến: Liều dùng hà thủ ô đỏ dạng sấy khô sẽ khác với liều dùng dạng rượu ngâm.
- Tình trạng sức khỏe: Người có bệnh lý nền cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng Hà thủ ô đỏ và có thể được điều chỉnh liều dùng phù hợp.
Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng hà thủ ô đỏ, để được tư vấn liều dùng phù hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân.
Liều dùng hà thủ ô đỏ phụ thuộc vào nhiều yếu tố
5. Tác hại của hà thủ ô nếu lạm dụng sai cách
Rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy
Do chứa các chất anthraquinone, hà thủ ô đỏ có thể kích thích ruột, làm tăng hoạt động của cơ trơn ruột. Khi sử dụng quá liều, các triệu chứng như đầy bụng, khó tiêu, ợ chua, buồn nôn, tiêu chảy có thể xảy ra.
Ngoài ra, hà thủ ô đỏ có thể làm giảm hấp thu các chất dinh dưỡng và thuốc khác. Điều này có thể dẫn đến thiếu máu, suy dinh dưỡng và làm giảm hiệu quả điều trị của các thuốc khác.
Khi sử dụng hà thủ ô quá liều, các triệu chứng như tiêu chảy, đầy bụng, khó tiêu có thể xảy ra
Rối loạn mức độ điện giải, khiến tê bì chân tay
Hà thủ ô đỏ có nguy cơ gây nên tình trạng tiêu chảy, mất nước và rối loạn điện giải nguy hiểm. Khi cơ thể mất đi lượng nước và các ion thiết yếu như natri, kali, canxi, hệ thống hoạt động sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến một loạt các triệu chứng như khát nước, suy nhược, tê bì chân tay, co giật cơ.
Nếu không được bổ sung kịp thời, sẽ gây ra các hậu quả nghiêm trọng như suy tim, suy thận, suy hô hấp,…
Hà thủ ô đỏ có nguy cơ gây nên tình trạng rối loạn điện giải
Ngộ độc cho gan, thậm chí là ung thư gan
Các chất anthraquinone và emodin có tác dụng kích thích gan, sử dụng quá liều hoặc kéo dài có thể dẫn đến các triệu chứng ngộ độc gan như vàng da, vàng mắt, đau bụng phải, buồn nôn, nôn mửa. Ngoài ra, hà thủ ô đỏ có khả năng gây ra các biến đổi gen trong tế bào gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Hà thủ ô đỏ làm tăng nguy cơ ung thư gan
6. Lưu ý khi sử dụng hà thủ ô đỏ
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi dùng hà thủ ô đỏ, cần tuân thủ một số lưu ý quan trọng:
- Liều lượng và thời gian sử dụng phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và mục đích của người dùng.
- Không sử dụng hà thủ ô đỏ khi bị viêm ruột hoặc tiêu chảy cấp, vì nó có thể làm tăng tình trạng viêm nhiễm và mất nước.
- Không sử dụng hà thủ ô đỏ khi bị bệnh gan nặng như viêm gan, xơ gan, ung thư gan, vì nó có thể làm tăng nguy cơ ngộ độc gan và biến chứng.
- Không sử dụng hà thủ ô đỏ khi đang mang thai hoặc cho con bú, vì nó có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và sữa mẹ.
- Khi sử dụng hà thủ ô đỏ cần uống nhiều nước và bổ sung các ion điện giải như natri, kali để duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể.
- Nếu sử dụng hà thủ ô đỏ trong thời gian dài, phải kiểm tra định kỳ các chỉ số của gan, ruột và điện giải để phát hiện sớm các biến đổi bất thường. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường nên ngừng sử dụng hà thủ ô đỏ và đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Phụ nữ mang thai không nên sử dụng hà thủ ô đỏ
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm thông tin hữu ích về hà thủ ô đỏ và những tác dụng mà nó mang lại. Hà thủ ô đỏ không chỉ là một dược liệu quý trong y học cổ truyền mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe như chống lão hóa, cải thiện tóc và da, tăng cường chức năng gan và thận. Hãy chia sẻ kiến thức này đến mọi người xung quanh bạn để cùng nhau bảo vệ và nâng cao sức khỏe!