Rạn da là một loại sẹo hình thành khi da co giãn quá nhanh, dẫn đến sự đứt gãy của collagen và elastin—những thành phần hỗ trợ cấu trúc da. Các khu vực thường xuất hiện rạn da bao gồm bụng, cánh tay, vai, hông, lưng, mông và ngực. Mặc dù rạn da không tự khỏi, nhưng hiện nay có nhiều phương pháp điều trị giúp làm mờ các vết rạn này.
1. Ai có thể bị rạn da?
Rạn da thường gặp ở phụ nữ, đặc biệt trong giai đoạn mang thai. Khi bụng mở rộng để chứa thai nhi, da ở khu vực này sẽ bị kéo căng. Sự gia tăng hormone trong thời kỳ mang thai cũng có thể làm yếu cấu trúc da, dẫn đến tình trạng rạn. Bất kỳ khu vực nào của cơ thể có sự phát triển nhanh chóng trong thai kỳ đều có thể xuất hiện rạn da.
Ngoài phụ nữ, đàn ông và phụ nữ béo phì cũng có nguy cơ bị rạn. Ngay cả những người tập thể hình với ít mỡ cũng có thể gặp phải tình trạng này khi cơ bắp phát triển nhanh chóng. Trẻ em và thanh thiếu niên cũng có thể bị rạn da nếu tăng trưởng chiều cao hoặc cân nặng nhanh trong giai đoạn dậy thì.
Nguy cơ rạn da sẽ cao hơn nếu trong gia đình có tiền sử về tình trạng này.
Ngoài ra, việc sử dụng corticosteroid trong thời gian dài hoặc tình trạng tăng cortisol cũng có thể góp phần gây ra rạn da. Những người mắc bệnh Cushing, hội chứng Marfan hoặc hội chứng Ehler-Danlos (EDS) cũng dễ dàng hình thành các vết rạn.
2. Nguyên nhân nào gây nên vết rạn da?
Vết rạn da xuất hiện cơ thể phát triển nhanh chóng và làn da không thể đáp ứng đủ căng ra. Bạn có thể bị rạn da vì một số nguyên nhân phổ biến dưới đây:
- Sự tăng cân quá nhanh xảy ra ở cả nam và nữ.
- Quá trình tăng trưởng của trẻ em ở tuổi dậy thì. Vết rạn da do nguyên nhân này sẽ có thể mờ dần khi trẻ lớn lên.
- Mang thai có thể khiến tình trạng da căng và sự gia tăng hormone làm suy yếu các sợi da dẫn đến rạn da.
- Do di truyền khi có bố hay mẹ bị rạn da thì nguy cơ bạn bị rạn da cũng rất cao.
- Những người tập thể hình để có được cơ bắp săn chắc cũng có thể gây nên những vết rạn da.
- Lượng steroid cao do dùng thuốc steroid hoặc do các bệnh như hội chứng Cushing, hội chứng Marfan… cũng có thể là nguyên nhân gây rạn da.
3. Triệu chứng và biểu hiện của vết rạn da bạn cần biết
Vết rạn da có thể nhận diện khá dễ dàng. Khi mới xuất hiện, chúng thường nổi lên và có cảm giác ngứa. Những đường sọc gợn sóng trên da có màu sắc khác nhau, bắt đầu từ đỏ hoặc hồng, rồi chuyển dần sang màu xanh tím và cuối cùng trở thành những vệt nhạt màu, trông giống như sẹo. Vết rạn có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất là ở cánh tay, ngực, mông, hông và bụng.
4. Cách chữa rạn da
Giống như các loại sẹo khác, rạn da thường tồn tại vĩnh viễn. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị có thể giúp làm mờ vết rạn và giảm cảm giác ngứa. Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu điều trị, vì một số hoạt chất như retinol có thể gây hại cho em bé.
Cần lưu ý rằng không có phương pháp chữa rạn da nào đảm bảo hiệu quả cho mọi người, và thường cần thực hiện nhiều lần trong thời gian dài. Một số sản phẩm điều trị có thể không mang lại thay đổi đáng kể.
- Kem, lotion và gel bôi da
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về kem và lotion điều trị rạn da, nhưng chưa có sản phẩm nào chứng minh hiệu quả cao.
Nếu bạn quyết định thử dùng các sản phẩm bôi, hãy ghi nhớ:
- Sử dụng cho vết rạn mới hình thành, vì sản phẩm thoa tại chỗ thường không hiệu quả với vết rạn cũ.
- Massage nhẹ nhàng sản phẩm vào vết rạn để tăng cường hiệu quả.
- Kiên trì sử dụng mỗi ngày trong nhiều tuần để thấy sự thay đổi.
- Biện pháp khắc phục tại nhà
Nghiên cứu cho thấy các biện pháp tại nhà như dầu hạnh nhân, bơ ca cao hay vitamin E thường không hiệu quả trong việc làm mờ rạn da. Phơi nắng cũng không giúp cải thiện tình trạng, mà có thể làm rạn da nổi bật hơn.
Một số sản phẩm nhuộm nâu da có thể che giấu vết rạn, nhưng không thể loại bỏ chúng. Trang điểm cũng là một lựa chọn để che đi phần nào vết rạn.
- Thuốc kê toa
Hai thành phần kê đơn có thể hữu ích trong điều trị rạn da:
- Axit hyaluronic: Các nghiên cứu cho thấy việc thoa axit hyaluronic lên vết rạn mới có thể làm chúng mờ hơn.
- Tretinoin: Loại retinoid này có tác dụng làm mờ vết rạn nếu được sử dụng sớm. Một nghiên cứu cho thấy người dùng tretinoin mỗi tối trong 24 tuần có vết rạn mờ hơn so với người không dùng.
Retinol cũng giúp tăng cường sản xuất collagen và làm mờ rạn da nếu được sử dụng kịp thời.
- Các thủ thuật tại thẩm mỹ
Dù không thể loại bỏ hoàn toàn vết rạn, các phương pháp sau có thể làm mờ chúng:
- Lột da hóa học
- Liệu pháp laser (fractional CO2, laser xung màu, laser excimer)
- Mài da vi điểm
- Sóng RF
- Sóng siêu âm
- Phẫu thuật loại bỏ vùng da bị rạn
Kết Bài
Kết luận, rạn da là một vấn đề thẩm mỹ phổ biến nhưng có thể được quản lý và làm mờ với sự kiên trì và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Điều quan trọng là hiểu rõ tình trạng của mình và áp dụng các biện pháp ngăn ngừa từ sớm, như dưỡng ẩm và duy trì cân nặng hợp lý. Nếu bạn đang tìm kiếm những giải pháp chăm sóc da chuyên sâu và an toàn, đừng ngần ngại ghé thăm Cộng Đồng Làm Đẹp Chuẩn Y Khoa, nơi chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm từ các chuyên gia giúp bạn có một làn da khỏe đẹp.