Điều thần kỳ ẩn chứa trong hạt sen: Từ ngàn xưa, cây sen đã xuất hiện trong cuộc sống của chúng ta. Từ hình ảnh những đóa sen vươn mình nở rộ giữa ao làng, đến sự xuất hiện trong Kinh Phật hay những truyền thuyết cổ, tất cả đều cho thấy hình ảnh một loài cây xinh đẹp, thanh tịnh.
Nhưng bên cạnh tất cả những giá trị đó, cây sen nói chung và hạt sen nói riêng còn có cả những giá trị dinh dưỡng và chữa bệnh lớn lao mà không phải ai cũng biết. Vậy hạt sen là gì và tác dụng của hạt sen cũng như cách dùng của nó ra sao? Bài viết dưới đây sẽ bật mí tất cả cho bạn.
1. Hạt sen là gì?
Hạt sen là hạt của các loài thực vật thuộc chi Sen, chúng nằm trong đài sen. Sau khi hoa tàn, đài sen được thu hoạch về để lấy quả, bóc vỏ ra sẽ được hạt sen. Hạt sen thường được sử dụng ở cả hai dạng, hạt tươi và hạt khô với giá trị dinh dưỡng hàm chứa bên trong rất lớn.
2. Những dưỡng chất đáng quý từ hạt sen
Gói gọn trong một hạt sen bé nhỏ là những chất dinh dưỡng to lớn đáng quý. Hạt sen cung cấp năng lượng cùng các dưỡng chất quan trọng thiết yếu như tinh bột, chất đạm, chất béo, các vitamin và khoáng chất như vitamin B2 (riboflavin), natri, kali, canxi, magie, phốt pho… và không chứa cholesterol.
Trong mỗi 100 gram (g) hạt sen gồm có:
| Chất dinh dưỡng | Có trong 100g | Chất dinh dưỡng | Có trong 100g |
|---|---|---|---|
| Năng lượng | 372 Kcal | Niacin | 429 mg |
| Carbohydrate | 28 g | Axit pantothenic | 228 mg |
| Đồng | 094 mg | Photpho | 168 mg |
| Chất xơ | 8g | Protein | 13 g |
| Canxi | 44 mg | Kali | 367 mg |
| Folate | 28 mg | Pyridoxin | 169 mg |
| Sắt | 95 mg | Riboflavin | 04 mg |
| Magie | 56 mg | Natri | 1 mg |
| Mangan | 621 mg | Thiamin | 171 mg |
| Kẽm | 28 mg | Nước | 77 g |
3. Tác dụng của hạt sen mà bạn nên biết
Với nguồn dinh dưỡng dồi dào như chúng tui đã liệt kê ở trên, hạt sen đã trở thành món ăn bổ dưỡng cho tất cả thành viên trong gia đình. Từ ông bà, bố mẹ đến anh chị em, bà bầu, trẻ nhỏ, ai cũng có thể đón nhận dưỡng chất từ hạt sen.
Các lợi ích về sức khoẻ
Hạt sen cung cấp nhiều năng lượng
Chắc bạn cũng biết hạt sen có thể ăn tươi hoặc khô. Hạt sen tươi có vị ngọt thanh, trong khi hạt khô thì thơm giòn, và thường sẽ ngon hơn sau khi nướng. Trong mỗi 100 gram hạt sen tươi sống có khoảng 89 calo; nhưng khi hạt khô thì có đến 372 calo.
Năng lượng mà hạt sen cung cấp, chủ yếu đến từ nguồn carbohydrate và protein bên trong hạt, cũng mạnh mẽ không kém gì các loại hạt khác như hạt dẻ, hạt điều, hạt óc chó,… mà chúng tui đã đề cập đến trước đây.
Như vậy, ăn hạt sen sẽ có thể cung cấp nguồn năng lượng tức thời cho cơ thể, và đó là lý do mà hạt sen trở thành một món ăn vặt mà bạn nên mang theo người để sử dụng khi cần, hoặc trở thành món ăn bồi bổ sức khỏe trong y học cổ truyền và dân gian.
Hạt sen giúp đẩy lùi lão hóa
Nếu bạn ăn hạt sen thường xuyên, các chất dinh dưỡng tìm thấy trong hạt sen sẽ bắt đầu làm trẻ hóa tế bào da của bạn bởi chúng chứa nhiều loại vitamin đồng thời dồi dào các enzyme có tác dụng thúc đẩy việc phục hồi lượng protein bị thiếu, đặc biệt là collagen, loại protein đứng đầu về tác dụng “cải lão hoàn đồng”.
Tui thật sự đã ngạc nhiên khi hạt sen có tác dụng ngăn ngừa sự lão hóa của cơ thể chúng ta không chỉ bằng nguồn dinh dưỡng trong hạt khi ta ăn chúng, mà loại hạt này còn có trong thành phần của kem dưỡng da để mang lại tác dụng tương tự. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng cũng đề nghị chúng ta nên ăn hạt sen thay vì sử dụng mỹ phẩm. Hẳn các bạn đều đồng ý cái gì đến từ tự nhiên đều tốt hơn, đúng không nào?
Hạt sen tốt cho sức khỏe răng miệng
Chảy máu chân răng, nhiệt miệng và loét miệng là một trong những vấn đề răng miệng thường gặp nhất. Nhưng bạn đừng lo, chỉ cần kết hợp hạt sen vào chế độ ăn uống của mình, bạn sẽ hạn chế được tình trạng này và làm dịu tình trạng nướu bị kích ứng do cách bạn vệ sinh răng miệng do các thành phần trong hạt sen chứa đặc tính chống viêm tự nhiên như kaempferol và flavonoid.
Tuy nhiên, nếu bạn gặp các vấn đề nghiêm trọng hơn như là đau hoặc chảy máu quá nhiều, chúng tui vẫn khuyên bạn nên đến gặp nha sĩ để có biện pháp điều trị nhanh chóng và phù hợp.
Hạt sen góp phần chữa bệnh đau đầu
Theo Đông y, hạt sen có vị ngọt, tính bình và thành phần dinh dưỡng của hạt sen cũng đã được chứng mình là mang lại tác dụng an thần rất hiệu quả. Trong hạt sen có chứa nhiều gluxit và protit, cũng như các vitamin nhóm B, nhóm C nên ăn hạt sen cũng có tác dụng tốt trong việc điều trị bệnh đau đầu, đặc biệt là chứng đau nửa đầu.
Hạt sen tăng cường sức khỏe người già và phụ nữ sau sinh
Do các dưỡng chất dồi dào cùng với thành phần chống oxy hóa gói gọn trong hạt sen mà loại hạt này có tác dụng tăng cường sức khỏe, đặc biệt là người già và phụ nữ sau sinh. Đặc biệt là tình trạng suy giảm trí tuệ của người cao tuổi cũng được cải thiện bằng các món ăn từ hạt sen đấy.
Ngoài ra, sau khi sinh, nếu muốn nhanh chóng lấy lại vẻ đẹp săn chắc của vòng một thì các chị em có thể ăn các món ăn chế biến từ hạt sen, đặc biệt là món chè hạt sen đậu nành cùng với táo đỏ, nhân sâm thì sẽ nhanh chóng có được vòng một như ý.
Hạt sen tốt cho trẻ em
Ngoài những công dụng tăng cường sức khỏe nói chung đã nêu trên, đối với từng đối tượng đặc biệt, ăn hạt sen cũng đem lại các lợi ích tốt khác. Đầu tiên hãy cùng chúng tui tìm hiểu về những lợi ích tốt đẹp mà hạt sen mang lại cho trẻ em. Sau khi đọc xong bài viết này thì đừng quên làm vài món ăn với hạt sen để bé yêu nhà bạn thưởng thức nhé!
Món ăn từ hạt sen có tác dụng bồi bổ sức khỏe: Nhờ nguồn “năng lượng sạch” mà hạt sen cung cấp, bạn có thể nấu các món ăn với hạt sen để tẩm bổ nếu bé yêu bị ốm, hay chỉ đơn giản là bổ sung vào trong thực đơn hàng tuần để bổ sung dưỡng chất cho con yêu của bạn.
Hạt sen giàu canxi nên rất tốt cho bé: Người ta ví hạt sen giống như một “cường quốc canxi” bởi lượng vi chất này chiếm tới hơn 40% trọng lượng của hạt sen. Nhờ vậy mà hạt sen có khả năng duy trì mức canxi cần thiết của trẻ em, giúp ích cho quá trình phát triển xương và răng. Bổ sung các món ăn từ hạt sen cũng tương tự như việc cho con bạn uống sữa để xương chắc khỏe, bé cao lớn hơn.
Hạt sen là món ăn vặt lý tưởng cho trẻ em: Thiết nghĩ, chẳng có bé con nào mà lại không thích nhai chóp chép suốt ngày. Nhưng thay vì cho bé ăn kẹo, snack hay các đồ ăn nhanh khác, bạn có thể làm các món ăn vặt nhưng vẫn bổ dưỡng cho bé yêu từ hạt sen. Nấu chè hạt sen, mứt hạt sen hay chỉ đơn giản là rang hoặc sấy khô hạt sen để ăn như ăn lạc rang, hạt điều rang,… cũng đem lại giá trị dinh dưỡng gấp bội so với những món ăn vặt kia mà không lo tới vấn đề béo phì hay tiểu đường. Lý tưởng quá đúng không nào?
Hạt sen giúp tăng cảm giác thèm ăn và tốt cho tiêu hóa của bé: Bé biếng ăn, gầy yếu hoặc tiêu chảy kéo dài là những nỗi lo của rất nhiều bà mẹ, đặc biệt là những bà mẹ trẻ, chưa nhiều kinh nghiệm chăm con. Vậy Tui Khỏe Còn Bạn mách nhỏ các bà mẹ một cách giải quyết vấn đề này bằng các thực phẩm thiên nhiên nhất nhé.
Đó chính là kết hợp thức ăn có hạt sen trong thực đơn của bé, hoặc tham khảo bài thuốc dân gian: trộn đều khoảng 200 gram hạt sen sấy khô và 200 gram gạo tẻ rang vàng rồi xay thành bột mịn, mỗi ngày cho bé ăn từ 6 đến 8 gram vào lúc đói, có thể chia thành nhiều lần.
Hàm lượng chất làm se tự nhiên (astringent) được tìm thấy nhiều trong hạt sen có khả năng mang lại cảm giác ngon miệng theo đúng lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng là nên điều trị các vấn đề biếng ăn ở trẻ em từ các nguồn tự nhiên. Thêm vào đó, các vitamin và khoáng chất trong hạt sen còn có thể điều trị các chứng tiêu chảy , nôn mửa và khó tiêu ở bé, tăng cường hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Lợi ích của hạt sen đối với bà bầu
Cả hạt sen tươi và hạt sen khô đều có thành phần dinh dưỡng dồi dào, rất tốt cho bà bầu và sự phát triển của thai nhi. Nếu bạn đang mang bầu, ăn hạt sen không những bổ sung các chất dinh dưỡng mà còn là vị thuốc an thai rất tốt.
Hạt sen có tác dụng an thai, ngừa sảy thai quen dạ: Vì nhiều lý do mà có một số phụ nữ hay bị động thai, thậm chí là sảy thai do quen dạ, việc này khiến cho quá trình chào đón thiên thần nhỏ của họ trở nên gian nan, vất vả hơn nhiều bà mẹ khác. Nhưng bạn yên tâm, nếu bổ sung hạt sen vào thực đơn dinh dưỡng của mình một cách hợp lý, đó sẽ là một bài thuốc an thai đến từ thiên nhiên rất hiệu quả.
Một số bài thuốc chữa an thai từ hạt sen phổ biến là: Nấu cháo gạo nếp hạt sen và thêm rễ cây gai, ăn mỗi tháng một lần sẽ có tác dụng an thai, ổn định thai nhi. Ngoài ra thì bạn có thể nấu cháo gạo tẻ với hạt sen cùng gà mái đen để ăn cũng sẽ có tác dụng an thai và bổ sung dinh dưỡng cho em bé nữa nhé.
Ngoài 2 cách nấu cháo hạt sen kể trên, nếu tán mịn củ mài và hạt sen đã bỏ tâm, bỏ vỏ và uống 2 lần một ngày trong lúc đói, mỗi lần uống 5 thìa cà phê sẽ tránh tình trạng sảy thai quen dạ và giúp bé yêu phát triển tốt. Tỉ lệ hạt sen và củ mài là 1:2, tức là bạn sao vàng 1kg hạt sen cùng với 2kg củ mài khô trước khi tán bột mịn nhé.
Hạt sen sẽ rất tốt cho sự phát triển của hệ thần kinh và trí não của bé yêu trong bụng: Với thành phần dinh dưỡng phong phú như tui đã kể trên, đặc biệt là acid folic (folate) và riboflavin (B12), là những thành phần thiết yếu của quá trình tổng hợp DNA và phân chia tế bào, hạt sen có tác dụng tích cực góp phần hình thành và phát triển trí não cũng như hệ thần kinh và tư duy của bé ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Vậy nên những bà mẹ tương lai cần bổ sung chế độ ăn uống đầy đủ folate khi mang thai để giúp ngăn ngừa các khuyết tật ống thần kinh ở trẻ sơ sinh, trong đó bảo gồm cả việc ăn hạt sen nhé mẹ bầu.
Hạt sen tốt cho đường huyết, tim mạch và giúp mẹ bầu kiểm soát huyết áp cũng như cân nặng trong thời kỳ mang thai: Mang thai là thời kỳ mà người phụ nữ phải đối mặt với nguy cơ mắc nhiều loại bệnh mà khi bình thường họ không hề bị, ví dụ như huyết áp, tiểu đường, và thậm chí là tim mạch mà nguyên nhân một phần vì những thay đổi về nội tiết tố trong cơ thể, cũng một phần do chế độ ăn uống và vận động.
Một trong những cách phòng tránh, khắc phục các tình trạng này là bổ sung vào thực đơn các món ăn bổ dưỡng lành mạnh, chẳng hạn như hạt sen tươi. Hạt sen tươi chứa nhiều vitamin B, chất xơ và lại ít calo. Những đặc điểm này sẽ giúp mẹ bầu giảm được lượng đường trong máu cũng chính là phòng tránh bệnh tiểu đường trong thời kỳ mang thai. Hơn nữa, hàm lượng natri thấp trong khi hàm lượng magie lại cao là một tỉ lệ khoáng chất lý tưởng rất có lợi cho hệ tim mạch của bà bầu nói riêng, và của tất cả chúng ta nói chung.
Tâm sen chính là phần phôi được tìm thấy ở lõi của hạt sen. Bộ phận này có chứa rất nhiều vitamin đồng thời có thành phần alcaloid và isoquinoline với tác dụng kiểm soát lưu lượng máu trong cơ thể, cũng tức là kiểm soát huyết áp của bạn. Alcaloid và isoquinoline là nguồn gốc của vị đắng trong tâm sen đấy, nhưng đây cũng chính là chiến binh chống lại các chứng co thắt, do đó giữ cho mạch máu của bạn giãn ra và từ đó làm giảm huyết áp.
Hạt sen chứa nhiều dưỡng chất vitamin, protein, magie, kali, kẽm và sắt nên ăn một chút cũng đem lại nguồn năng lượng dồi dào và cảm giác no, vậy nên sẽ giúp bạn hạn chế nạp vào cơ thể nhiều loại thức ăn khác. Đây chính là tác dụng kiểm soát cân nặng của hạt sen.
Hạt sen giúp bà bầu ngủ ngon: Giấc ngủ vô cùng quan trọng với mẹ bầu bởi vì nó ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe của mẹ cũng như sức khỏe và sự phát triển của bé yêu trong bụng. Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, bạn còn cần phải chú ý đến giấc ngủ nếu bạn đang mang bầu bởi bà bầu mà bị mất ngủ thường xuyên trong thời gian dài sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, kiệt sức khiến cho thể chất và trí não của em bé không thể phát triển.
Trong hạt sen có chứa thành phần glicozit và các thành phần khác có tác dụng an thần, đặc biệt là trong tâm sen. Khi bạn ăn hạt sen, đặc biệt là buổi tối, cơ thể sẽ sản sinh ra nhiều insulin hơn, và mẹ bầu sẽ dễ ngủ hơn.
Hạt sen giúp bà bầu ngừa tiêu chảy và các vấn đề tiêu hóa khác trong thời kỳ đầu mang thai: Cũng tương tự như tác dụng tốt cho hệ tiêu hóa mà chúng tui đã nói ở trên, khi bạn mang thai, nhất là trong thời kỳ đầu, khi mà cơ thể có nhiều sự thay đổi về nội tiết tố, các bà mẹ thường hay gặp những vấn đề về tiêu hóa, phần nhiều sẽ hay bị tình trạng tiêu chảy.
Khi đó, hạt sen với công dụng tuyệt vời là làm cho hệ tiêu hóa của mẹ khỏe mạnh hơn, ngừa tiêu chảy sẽ góp phần đảm bảo sức khỏe để mẹ bầu dần thích nghi với những thay đổi của cơ thể. Mẹ bầu có thể nấu cháo hạt sen, chè hạt sen,… kết hợp cùng với một số loại đậu, đỗ và các loại hạt khác để có món ăn vặt vừa ngon vừa bổ nhé.
Hạt sen giúp mẹ bầu tăng khả năng miễn dịch: Hạt sen, như chúng ta đã tìm hiểu ở trên, luôn mang trong mình nhiều loại vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa. Tất cả những điều này sẽ giúp bạn tăng cường tình trạng sức khỏe một cách tổng thể. Bởi vì mang thai, sẽ có nhiều khi bạn cảm thấy yếu ớt, mệt mỏi và liên tục bị ốm.
Tất cả các chất dinh dưỡng có trong hạt sen sẽ giúp bạn tăng sức đề kháng, chống lại việc nhiễm bệnh, nhất là nhiễm trùng đường tiết niệu, cảm cúm,… Và quan trọng hơn là tình yêu bé nhỏ trong bụng của bạn cũng sẽ hấp thụ được chúng, rất dễ hiểu, em bé cũng sẽ mạnh mẽ hơn, đúng không nào?
4. Cách tốt nhất để hấp thụ dưỡng chất từ hạt sen
Tương tự như cách tiêu thụ các loại hạt dinh dưỡng khác, hạt sen có thể được ăn như một món ăn vặt, hoặc trở thành gia vị bổ sung thêm vào các món ăn khác. Đây đều là các cách để chúng ta bổ sung nguồn dưỡng chất tuyệt vời từ hạt sen.
Ăn hạt sen với liều lượng vừa phải: Một khẩu phần ăn thông thường theo tiêu chuẩn là khoảng 28 gram/ ngày. Dù rằng hạt sen không có độc hại gì nhưng ăn quá nhiều sẽ không tốt, gây đầy bụng, khó tiêu, thậm chí là táo bón. Vậy nên bạn nên kết hợp chúng với liều lượng vừa phải thôi nhé.
Ăn vặt bằng hạt sen: Hạt sen cũng có thể làm thành món ăn tương tự như bắp rang, chắc chắn con bạn sẽ thích mê mệt món ăn bổ dưỡng này đấy. Ngoài ra bạn cũng có thể chế biến các món ăn vặt khác từ hạt sen như mứt hạt sen, chè vải hạt sen, chè hạt sen nha đam, hoặc sữa hạt sen.
Bổ sung hạt sen vào nhiều món ăn: Để thực đơn thêm phong phú mà vẫn đảm bảo các dưỡng chất cần thiết, bạn có thể chế biến nhiều món ăn từ hạt sen kết hợp cùng với các loại thực phẩm khác như gà tre tần hạt sen thuốc Bắc, xôi đỗ hạt sen, cháo gà hạt sen, cháo hạt sen sườn non,…
Không bỏ tâm sen nếu bạn muốn ngủ tốt hơn: Như tui đã chia sẻ ở trên, tâm sen là thành phần chính có tác dụng an thần. Vậy nên nếu muốn tận dụng lợi ích này của hạt sen thì bạn không nên bỏ phần tim sen khi chế biến, hoặc là bạn có thể chuyển sang uống trà tâm sen để cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên cũng không nên dùng quá nhiều tâm sen để tránh tác dụng phụ nhé. Điều chỉnh giờ giấc sinh hoạt, thói quen vận động cũng góp phần đáng kể trong việc cải thiện giấc ngủ đấy.
Không ăn sống tim sen chưa qua chế biến: Tuy rằng tim sen được sử dụng chính trong các công thức thực giúp an thần, nhưng bạn cần chế biến trước khi sử dụng, vì ăn tim sen tươi quá nhiều một lúc có thể gây ngộ độc cho cơ thể. Tâm sen dùng để uống như trà an thần thì phải được sao vàng trước khi uống.