Kỷ tử là gì? Tác dụng của kỷ tử đối với sức khỏe, sắc đẹp bạn không nên bỏ qua !

Kỷ tử từ lâu đã trở thành một phần quan trọng trong các bài thuốc y học bên cạnh công dụng làm đẹp hiệu quả. Với hình dáng nhỏ gọn, màu sắc sặc sỡ, loại quả này chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe. Vậy dược liệu này mang đến lợi ích trong điều trị bệnh như thế nào và cần lưu ý gì khi sử dụng. Cùng tìm hiểu tại bài viết này nhé!

 

1. Kỷ tử là gì? Thành phần dinh dưỡng của kỷ tử

Kỷ tử, hay còn được gọi là kỷ quả, khởi tử… là một loại thảo dược có tên khoa học là Lycium barbarum L. Khởi tử thuộc họ Solanaceae và có nguồn gốc từ Trung Quốc và Đông Á. Quả thường có hình dáng nhỏ gọn, màu sắc đỏ cam tươi và có vị chua ngọt.

Loại quả này đã được sử dụng trong y học cổ truyền của nhiều quốc gia châu Á từ hàng thế kỷ. Dược liệu này được cho là có nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh lý.

Thành phần dinh dưỡng của thảo dược này là vô cùng phong phú với nhiều chất dinh dưỡng quan trọng. Một số thành phần chính:

• Chất đạm: Chất đạm trong kỷ quả giúp xây dựng và duy trì các tế bào và mô trong cơ thể.
• Chất béo: Khởi tử cung cấp chất béo lành mạnh, cung cấp năng lượng cho cơ thể và giúp hấp thụ các vitamin liposoluble.
• Chất xơ: Có tác dụng duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và giảm nguy cơ táo bón.
• Đường: Quả cung cấp lượng đường tự nhiên, mang đến nguồn năng lượng cho cơ thể.
• Sắt: Chất sắt trong địa cốt là một khoáng chất quan trọng giúp hình thành hemoglobin và vận chuyển oxy trong cơ thể.
• Vitamin A và vitamin C: Cung cấp nhiều vitamin A và C, các chất chống oxy hóa quan trọng giúp bảo vệ và tăng cường hệ miễn dịch.

Ngoài các thành phần chính trên, thảo dược này còn chứa các chất khác như vitamin B, vitamin E, kali, canxi, magie và kẽm, đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh hóa và chức năng cơ thể.

2. Công dụng trong y học hiện đại

Kỷ tử được biết đến là dược liệu quý giá, được sử dụng làm thuốc trong các bài thuốc y học cổ truyền. Bên cạnh đó, loại quả này còn có nhiều công dụng trong y học hiện đại, được chứng minh bởi các nghiên cứu khoa học.

Tăng cường hệ miễn dịch

Bên trong quả này chứa lượng vitamin C, A dồi dào cùng các chất chống oxy hóa khác, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Việc bổ sung vitamin C hóa giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây viêm và phòng ngừa một số bệnh như ung thư, tim mạch… Đồng thời, những dưỡng chất này còn cung cấp khả năng kháng khuẩn và kháng vi rút.

Tăng cường thị lực

Kỷ quả cung cấp chất các zeaxanthin (được chứng minh theo nghiên cứu tại Mỹ) và lutein, hai chất chống oxy hóa quan trọng cho mắt. Các chất này giúp bảo vệ mắt khỏi tác động của tia tử ngoại và tổn thương từ gốc tự do. Việc bổ sung loại quả này có thể giảm nguy cơ mắc các vấn đề về thị lực như bệnh đục thủy tinh thể và thoái hóa võng mạc.

Phòng, ngăn ngừa bệnh ung thư

Khởi tử chứa nhiều chất chống oxy hóa, trong đó có beta-carotene và vitamin C, có khả năng ngăn ngừa sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư. Các chất chống oxy hóa này giúp loại bỏ các gốc tự do gây hại trong cơ thể và bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương.

Làm đẹp da

Kỷ quả là dược liệu cung cấp chất beta-carotene, một tiền chất của vitamin A, có tác dụng chống oxy hóa hiệu quả. Việc bổ sung quả này giúp bảo vệ da khỏi tác động của tia tử ngoại, gốc tự do và các tác nhân gây lão hóa. Như vậy, loại quả này có tác dụng duy trì làn da khỏe mạnh, giảm nếp nhăn và ngăn ngừa các vấn đề về da.

Kiểm soát đường huyết

Loại quả này có khả năng kiểm soát lượng đường trong máu. Một nghiên cứu vào năm 2015 đã chỉ ra rằng loại quả này có thể giúp ổn định mức insulin và tăng cường sự xuất hiện của cholesterol HDL (lipoprotein đạm cao) trong cơ thể, giúp duy trì đường huyết ổn định và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Cải thiện trầm cảm, mất ngủ, căng thẳng

Chúng còn có những tác động tích cực đến tâm trạng và giấc ngủ. Các chất chống oxy hóa và các dưỡng chất trong loại quả này có khả năng làm giảm triệu chứng trầm cảm, lo âu và căng thẳng. Ngoài ra, chúng cũng giúp tăng cường sự tập trung và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Tăng cường sức khỏe gan

Khởi tử đã được dùng trong hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến gan. Dược liệu này có khả năng ngăn chặn sự phát triển khối u gan và bảo vệ sức khỏe gan. Kỷ quả cũng có thể giúp ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ và cải thiện chức năng gan, đặc biệt là ở những người hay uống rượu.

3. Công dụng của trong y học dân gian

Trong y học dân gian, kỷ quả đã được sử dụng từ hàng ngàn năm với nhiều công dụng hữu ích. Cụ thể:

• Bồi bổ thận và sinh tinh: Theo “Dược Tính Bản Thảo”, câu kỷ tử được coi là một loại thảo dược có tác dụng bổ thận, giúp cân bằng năng lượng và tăng cường sinh lực ở nam giới. Từ đó tăng khả năng sinh sản và cải thiện chất lượng tinh trùng.
• Dưỡng huyết: Theo y học cổ truyền, khởi tử có khả năng cung cấp dưỡng chất cho cơ thể, đặc biệt là khí huyết, giúp tăng cường sức khỏe và giảm triệu chứng thiếu máu.
• Hỗ trợ sức khỏe mắt: Theo “Trung dược học”, kỷ quả có tác dụng tăng cường sức khỏe mắt. Theo y học cổ truyền, bên cạnh khả năng bảo vệ mắt khỏi các vấn đề như đục thủy tinh thể và thoái hóa võng mạc, chúng còn được sử dụng để làm dịu các triệu chứng khô mắt và kích thích sự lưu thông máu trong mắt.
• Giảm ho, giảm đau họng: Theo “Bản Thảo Kinh Sơ”, loại quả này từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền như một phương thuốc tự nhiên để giảm ho và giảm đau họng. Loại quả này có tính nhuận phế, giúp làm ổn định âm dương, trừ phong, giúp giảm tính hàn trong cơ thể khi bị cảm lạnh.
• Hỗ trợ hệ tiêu hóa: Trong y học dân gian, loại quả này được sử dụng để hỗ trợ hệ tiêu hóa bởi dược liệu này có khả năng làm dịu viêm loét dạ dày và tá tràng, giảm triệu chứng khó tiêu và giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.

4. Một số bài thuốc từ kỷ tử

Loại quả này được biết đến với nhiều công dụng trong y học cổ truyền với một số bài thuốc như sau:

Bài thuốc cải thiện thị lực

– Nguyên liệu:

• 8g ba kích thiên
• 8g cúc hoa
• 12g nhục thung dung
• 20g kỷ tử
• 1 lít nước.

– Cách thực hiện: Cho tất cả nguyên liệu vào nước và sắc đến khi nước cạn còn khoảng 500ml thì ngừng. Sau đó, hãy lọc bỏ cặn. Nước sắc dùng uống từ 2-3 lần trong ngày, có thể chia làm nhiều lần và không nên để qua đêm.

 

5. Tác dụng phụ của kỷ tử

Kỷ tử có thể mang đến một số tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách. Một số tác hại như sau:

• Vấn đề tiêu hoá: Một số người có thể gặp vấn đề về tiêu hoá sau khi sử dụng như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy. Đây có thể là do người dùng nhạy cảm với một vài thành phần hoặc do bổ sung quá nhiều dược liệu này.
• Dị ứng: Các triệu chứng dị ứng trong một số trường hợp như phát ban da, ngứa ngáy, sưng môi hay mặt, khó thở hoặc khó thích nghi. Nếu người dùng có bất kỳ dấu hiệu dị ứng nào sau khi sử dụng, nên ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến ​​bác sĩ.
• Tác động đến đường huyết: Kỷ quả có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết trong cơ thể. Do khởi tử có chứa đường, việc bổ sung quá nhiều quả này có thể gây tăng đường huyết đột ngột hoặc ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết ở những người có tiền sử bệnh tiểu đường hoặc đang sử dụng thuốc điều trị.
• Tương tác thuốc: Câu kỷ tử có thể tương tác với một số loại thuốc, ảnh hưởng đến hiệu quả của chúng. Đặc biệt, kỷ quả có thể tương tác với các thuốc chống đông máu, thuốc chống co giật, hoặc các loại thuốc ức chế men monoamine oxidase (MAOIs). Nếu người bệnh đang dùng bất kỳ loại thuốc nào, nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi dùng.
• Phản ứng cá nhân: Mỗi người có thể có phản ứng cá nhân khác nhau đối với loại quả này. Một số người có thể không chịu đựng được mùi hương hoặc vị của chúng, những trường hợp khác có thể không gặp vấn đề gì. Việc theo dõi phản ứng cá nhân người dùng khi sử dụng là rất cần thiết.