Thuốc tránh thai khẩn cấp (còn gọi là thuốc tránh thai “sau quan hệ” hoặc “thuốc khẩn cấp”) là một biện pháp ngừa thai được sử dụng sau khi có quan hệ tình dục không an toàn hoặc khi các biện pháp tránh thai khác không thành công. Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là biện pháp tránh thai thông thường mà chỉ nên dùng trong trường hợp khẩn cấp.
1. Khi nào nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp?
Bạn nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong các trường hợp sau:
- Quan hệ tình dục không an toàn: Khi bạn quan hệ mà không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào.
- Bao cao su bị rách, tuột hoặc sử dụng sai cách: Bao cao su không được sử dụng đúng cách hoặc bị rách trong quá trình quan hệ có thể dẫn đến nguy cơ mang thai.
- Quên uống thuốc tránh thai hàng ngày: Nếu bạn quên uống thuốc tránh thai hàng ngày trong nhiều ngày liên tục, khả năng tránh thai sẽ giảm và bạn nên sử dụng biện pháp khẩn cấp.
- Sử dụng biện pháp tránh thai khác không hiệu quả: Các phương pháp như miếng dán, vòng âm đạo, hoặc que cấy tránh thai bị thất bại hoặc gặp sự cố.
- Bị tấn công tình dục: Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp giúp giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn trong trường hợp bị tấn công tình dục.
2. Cách hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động bằng cách ngăn chặn hoặc trì hoãn sự rụng trứng (thời điểm trứng rụng và có khả năng thụ tinh), hoặc làm thay đổi niêm mạc tử cung để ngăn ngừa sự thụ thai nếu trứng đã được thụ tinh.
3. Thời gian sử dụng hiệu quả
- Hiệu quả cao nhất: Thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả cao nhất nếu được uống trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Hiệu quả càng giảm dần khi thời gian sử dụng muộn hơn.
- Có thể dùng trong vòng 120 giờ: Một số loại thuốc tránh thai khẩn cấp có thể dùng trong vòng 5 ngày (120 giờ) sau khi quan hệ, nhưng hiệu quả sẽ giảm đáng kể.
4. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp
- Thuốc chứa Levonorgestrel: Loại thuốc này phổ biến nhất và có thể được mua mà không cần toa bác sĩ. Hiệu quả tốt nhất nếu uống trong vòng 72 giờ.
- Thuốc chứa Ulipristal Acetate: Thuốc này có thể dùng trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau khi quan hệ và hiệu quả không giảm nhiều khi sử dụng muộn. Thuốc này cần kê đơn từ bác sĩ.
5. Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp
Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra một số tác dụng phụ, nhưng hầu hết các triệu chứng này chỉ là tạm thời và sẽ tự biến mất sau vài ngày:
- Rối loạn kinh nguyệt: Chu kỳ kinh nguyệt có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến kinh nguyệt đến sớm hơn hoặc muộn hơn so với dự kiến. Kinh nguyệt cũng có thể ít hoặc nhiều hơn bình thường.
- Buồn nôn: Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất sau khi sử dụng thuốc. Trong một số trường hợp, bạn có thể cần sử dụng thuốc chống buồn nôn trước khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp.
- Đau bụng: Một số người có thể bị đau bụng hoặc chuột rút sau khi uống thuốc.
- Chóng mặt, đau đầu: Một số người gặp triệu chứng đau đầu hoặc chóng mặt sau khi sử dụng thuốc.
- Ngực căng tức: Ngực có thể căng tức hoặc đau sau khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp.
- Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi hoặc suy nhược có thể xảy ra sau khi sử dụng thuốc.
6. Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
- Không nên dùng thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên được sử dụng trong những tình huống khẩn cấp, không phải là biện pháp tránh thai hàng ngày. Dùng thuốc khẩn cấp thường xuyên có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và ảnh hưởng đến sức khỏe hormone.
- Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục: Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ ngăn ngừa mang thai, không bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây qua đường tình dục. Để bảo vệ khỏi STIs, bạn nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
- Nếu nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc: Nếu bạn nôn trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, cần uống lại liều khác để đảm bảo hiệu quả.
- Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt: Sau khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp, nếu kinh nguyệt bị trễ hơn 7 ngày, bạn nên làm xét nghiệm thử thai để chắc chắn rằng thuốc đã có hiệu quả.
7. Ai không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp?
- Người có bệnh lý liên quan đến nội tiết tố: Những người có tiền sử bệnh lý liên quan đến nội tiết tố như bệnh lý về gan, thận, hoặc rối loạn đông máu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Người bị dị ứng với thành phần thuốc: Nếu bạn biết mình dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong thuốc tránh thai khẩn cấp, cần tránh sử dụng và tìm kiếm các biện pháp thay thế.
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp dự phòng hiệu quả trong những tình huống khẩn cấp, nhưng không nên dùng thường xuyên. Việc sử dụng đúng cách và trong khoảng thời gian khuyến cáo sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, để có phương pháp tránh thai hiệu quả và an toàn hơn, bạn nên thảo luận với bác sĩ để lựa chọn biện pháp phù hợp với sức khỏe và nhu cầu cá nhân của mình.
>>>XEM THÊM: CỘNG ĐỒNG LÀM ĐẸP !