Mất kinh nguyệt là gì? Nguyên nhân do đâu? Có nguy hiểm không?

Mất kinh nguyệt là gì? Nguyên nhân do đâu? Có nguy hiểm không?Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể, thường xuất hiện khi nữ giới bắt đầu tuổi dậy thì và kết thúc khi nữ giới bước vào thời kỳ mãn kinh. Tuy nhiên, không ít trường hợp nữ giới đang trong giai đoạn có kinh nguyệt lại gặp phải tình trạng mất kinh.

Mất kinh nguyệt là gì?

Mất kinh hay còn được gọi là vô kinh, là tình trạng không thấy sự xuất hiện của chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới hay nữ giới không có hiện tượng hành kinh trong một khoảng thời gian nhất định. Mất kinh thường xảy ra khi nữ giới ở các giai đoạn sau: Trước tuổi dậy thì, trong thời kỳ mang thai và cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, mãn kinh. Nếu phụ nữ gặp phải tình trạng này và không nằm trong 3 giai đoạn kể trên thì đây có thể là dấu hiệu thấy cơ thể chị em đang có những bất ổn về sức khỏe.

Vô kinh thường được chia thành 2 dạng là vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát.

• Vô kinh nguyên phát: Là tình trạng tới tuổi dậy thì (khoảng 15-16 tuổi) không có sự xuất hiện của kinh nguyệt.
• Vô kinh thứ phát: Là tình trạng phụ nữ đã có kinh nguyệt nhưng vì một số nguyên nhân nhất định, kinh nguyệt có sự biến mất liên tục từ 3 tháng trở lên.

Nguyên nhân gây mất kinh nguyệt

Một số nguyên nhân chính có thể dẫn đến tình trạng mất kinh nguyệt (vô kinh) ở nữ giới bao gồm:

1. Tuổi tác

Chu kỳ kinh nguyệt có sự thay đổi theo tuổi tác. Tùy thuộc vào từng độ tuổi mà kinh nguyệt sẽ có những biến đổi nhất định, có thể là rối loạn kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều hoặc nghiêm trọng hơn là đột ngột không có kinh nguyệt . Cụ thể:

1.1. Tuổi dậy thì

Tuổi dậy thì là giai đoạn đầu tiên đánh dấu những thay đổi nhất định trên cơ thể của nữ giới, đặc biệt là sự xuất hiện của chu kỳ kinh nguyệt. Trong những năm đầu tiên sau khi có kinh, chu kỳ kinh nguyệt thường không đều và có thể kéo dài hơn bình thường, lượng máu kinh có thể ra nhiều hơn hoặc ít hơn giữa các chu kỳ, thậm chí là mất kinh trong nhiều tháng.

Điều này là do cơ thể cần thời gian để điều chỉnh hormone và ổn định hệ thống sinh sản. Thông thường, phải mất khoảng 3-4 năm sau khi có kinh, chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới mới trở nên đều đặn và ổn định.

1.2. Suy buồng trứng sớm

Suy buồng trứng sớm (POI) là tình trạng buồng trứng ngừng hoạt động chức năng trước tuổi 40. Theo một số thống kê, khoảng 1% phụ nữ trải qua suy buồng trứng sớm, với những triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, mất kinh, giảm ham muốn tình dục, và các triệu chứng khác liên quan đến mãn kinh sớm như nóng bừng và khô âm đạo. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể của người phụ nữ.

1.3. Tiền mãn kinh

Tiền mãn kinh là giai đoạn đầu trước khi nữ giới chính thức bước vào thời kỳ mãn kinh. Trong giai đoạn này, các nội tiết tố bắt đầu có hiện tượng sụt giảm, trong đó có hormone Estrogen. Sự suy giảm nồng độ Estrogen làm cho chu kỳ kinh nguyệt có sự biến đổi, rối loạn và có thể dẫn đến tình trạng vô kinh vài tháng.

1.4. Mãn kinh

Mãn kinh là thời kỳ cơ thể phải chịu những ảnh hưởng nghiêm trọng nhất từ sự suy giảm chức năng và hoạt động của buồng trứng. Lúc này nồng độ hormone Estrogen đang trong giai đoạn cạn kiệt, không đủ khả năng để tác động đến quá trình rụng trứng cũng như là duy trì sự ổn định của chu kỳ kinh nguyệt. Vì thế, khi bước vào thời kỳ mãn kinh (khoảng 50 tuổi) sẽ thấy sự biến mất hoàn toàn của chu kỳ kinh nguyệt.

2. Stress

Theo một nghiên cứu cho thấy, nữ giới trong độ tuổi từ 20-40 tuổi thường xuyên ở trạng thái căng thẳng, lo lắng, hoang mang, stress quá mức,… sẽ có chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc thường bị mất kinh. Điều này xảy ra là do khi ở trạng thái căng thẳng, tuyến thượng thận và vùng dưới đồi sẽ tăng tiết hormone Cortisol với số lượng lớn, gây ức chế 2 hormone có liên quan mật thiết đến chu kỳ kinh nguyệt là hormone Estrogen và Progesterone. Từ đó dẫn đến tình trạng chu kỳ kinh nguyệt có khả năng dừng hẳn.

3. Buồng trứng đa nang

Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) thường có chu kỳ kinh nguyệt không đều, chu kỳ kinh kéo dài hoặc mất kinh trong vòng nhiều tháng liên tiếp. Nguyên nhân bởi quá trình rụng trứng gặp trục trặc, làm cho niêm mạc tử cung không bong ra hàng tháng. Bên cạnh đó, niêm mạc tử cung được hình thành và phát triển trong một khoảng thời gian dài, dẫn đến lượng máu trong mỗi kỳ kinh có thể nhiều hơn bình thường.

4. Cân nặng

Cân nặng là một trong những vấn đề cần được quan tâm. Cân nặng thay đổi đột ngột không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mà có khả năng gây nên tình trạng vô kinh ở phụ nữ . Cụ thể:

4.1. Thừa cân

Thừa cân là tình trạng cân nặng của cơ thể vượt quá mức so với tỷ lệ chiều cao. Thừa cân và béo phì có những tác động nhất định đến sự thay đổi về nồng độ của của các hormone, cụ thể là Estrogen và Progesterone, làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, có thể dẫn đến tình trạng này. Ngoài ra, thừa cân và béo phì còn là nguy cơ gia tăng và làm trầm trọng thêm triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).

4.2. Thiếu cân

Thiếu cân là tình trạng cơ thể quá gầy, chỉ số khối cơ thể (BMI) dưới 18,5. Cũng tương tự như tình trạng thừa cân, thiếu cân hoặc rối loạn ăn uống đều có khả năng làm trứng ngừng rụng và chu kỳ kinh nguyệt thay đổi. Khi thiếu cân hay cân nặng đột ngột giảm, cơ thể không được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết nên không thể sản xuất đủ lượng hormone điều hòa chu kỳ kinh nguyệt dẫn đến tình trạng mất kinh.

5. Sau dùng thuốc tránh thai

Sử dụng thuốc tránh thai có thể dẫn tới sự mất cân bằng nội tiết tố trong cơ thể. Thuốc tránh thai chứa các loại hormone sinh dục, có thể là progesterone, estrogen hoặc hai loại kết hợp để ngăn ngừa sự rụng trứng và thụ tinh với tinh trùng. Những biện pháp tránh thai thường được dùng như: Sử dụng thuốc tránh thai chỉ có Progestin, vòng tránh thai nội tiết, que cấy tránh thai,… có thể làm mất kinh hoàn toàn hoặc nhẹ hơn là không có kinh trong khoảng 3 tháng.

6. Vấn đề tuyến giáp

Tuyến giáp là một trong ba tuyến có nhiệm vụ sản xuất hormone giúp cho chu kỳ kinh nguyệt diễn ra đều đặn. Khi tuyến giáp hoạt động quá mức, tạo ra nồng độ hormone quá cao (bệnh cường giáp) hay tuyến giáp hoạt động quá kém, nồng độ hormone được tạo ra không đủ (bệnh nhược giáp) sẽ làm cho chu kỳ kinh nguyệt bị ảnh hưởng. Một số người mắc bệnh về tuyến giáp có thể vô kinh trong vài tháng, thậm chí mất kinh hoàn toàn.

7. Bệnh mãn tính

Một số bệnh mãn tính như: Bệnh Celiac (không dung nạp Gluten), đái tháo đường, bệnh viêm vùng chậu, u nang buồng trứng, rối loạn chức năng gan, khối u ở tuyến yên (có thể là ung thư hoặc không),… thường gây ra các vấn đề về kinh nguyệt và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Những tình trạng này có thể dẫn đến vô kinh.

8. Bệnh cấp tính

Các bệnh cấp tính như viêm phổi, đau tim, suy thận, viêm màng não có thể dẫn đến tình trạng sụt cân nhanh, thiếu hụt chất dinh dưỡng hoặc rối loạn nội tiết tố. Những tình trạng này có thể gây nên tình trạng mất kinh ở nữ giới.

9. Vận động quá mức

Vận động quá mức hay tập thể dục quá sức có thể làm thay đổi lượng hormone được tuyến yên và tuyến giáp tiết ra (tăng tiết hoặc giảm tiết), ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hormone cho cơ thể, tác động đến quá trình rụng của trứng và làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt dẫn.

10. Thuốc

Một số loại thuốc chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc huyết áp, thuốc điều trị dị ứng, thuốc điều trị các bệnh về tuyến giáp, thuốc chống co giật và một số loại thuốc hóa trị khác có thể khiến kinh nguyệt của phụ nữ biến mất hoặc gây nên tình trạng chậm kinh.

11. Cho con bú

Trong sữa có chứa hormone Prolactin, một chất gây ức chế hormone Estrogen, Progesterone và làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống hạ đồi, tuyến yên và buồng trứng. Từ đó, làm cho các nội tiết tố bị rối loạn, chu kỳ kinh nguyệt bị ảnh hưởng. Vì thế, khi cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ thì nữ giới sẽ không có kinh nguyệt trong vài tháng cho đến khi ngừng cho con sử dụng sữa mẹ thì kinh nguyệt sẽ xuất hiện trở lại như bình thường.

Các triệu chứng đi kèm

Khi nữ giới mất kinh nguyệt, một số triệu chứng thường xuất hiện và đi kèm với tình trạng này có thể kể đến như:

• Đau đầu ở mức độ nhẹ hoặc đau ở mức độ nặng.
• Khô âm đạo.
• Giảm ham muốn.
• Hoa mắt, thị lực bị thay đổi.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa.
• Sốt.
• Rụng tóc.
• Tiết dịch ở núm vú.
• Đau vùng xương chậu và vùng thắt lưng.
• Da mặt nổi nhiều mụn.
• Râu xuất hiện thường xuyên trên khuôn mặt.
• Hay có cảm giác mệt mỏi, khó chịu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Chị em nên đến gặp bác sĩ khi 3 lần liên tiếp không thấy sự xuất hiện của chu kỳ kinh nguyệt, trong độ tuổi dậy thì (12-16 tuổi) mà chưa có kinh nguyệt lần đầu, khi thấy các triệu chứng đi kèm được liệt kê phía trên để bác sĩ có thể thăm khám, chẩn đoán kịp thời và có phương pháp điều trị hiệu quả, giúp nữ giới nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Hiện nay, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được biết đến là một địa chỉ thăm khám có uy tín; không chỉ sở hữu cơ sở vật chất khang trang, đạt chất lượng; áp dụng nhiều công nghệ và kỹ thuật tiên tiến bậc nhất trong quá trình chẩn đoán và thăm khám mà tại đây còn quy tụ đội ngũ các bác sĩ đầu ngành giỏi chuyên môn, có nhiều kinh nghiệm trong nghề, tận tâm và hiểu tâm lý bệnh nhân. Vì thế, khi đến với Tâm Anh chị em hoàn toàn có thể yên tâm về chất lượng phục vụ cùng chất lượng điều trị các bệnh lý.

Mất kinh có nguy hiểm không?

Mất kinh không gây nguy hiểm tới tính mạng của nữ giới nhưng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm sinh lý, sức khỏe phụ khoa và sức khỏe sinh sản của chị em. Bên cạnh đó, một số nguyên nhân gây nên tình trạng này bắt nguồn từ hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), các bệnh lý về tuyến giáp, bệnh lý cấp tính và bệnh lý mãn tính,… nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả sẽ gây nên những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và sức khỏe sinh sản.

Bị mất kinh phải làm sao?

Để biết chắc chắn nguyên nhân gây mất kinh do dùng thuốc tránh thai khẩn cấp, do có thai, do cho con bú hay do các nguyên nhân khác, chị em nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Sản Phụ khoa thực hiện thăm khám trực tiếp.

• Nếu tình trạng này do mang thai chị em không cần quá lo lắng, nên thăm khám thai theo lịch hẹn của bác sĩ. Nếu mất kinh do đang cho con bú, trong thời kỳ mãn kinh, đang sử dụng các biện pháp tránh thai,… đồng thời không có các triệu chứng đi kèm gây ảnh hưởng đến sức khỏe thì đây là tình trạng bình thường và không cần quá lo lắng.
• Nếu tình trạng không có kinh nguyệt là dấu hiệu cảnh báo chị em bị stress quá mức, suy buồng trứng sớm, hội chứng đa nang buồng trứng, bệnh cường giáp, nhược giáp,… thì chị em nên đến bệnh viện để điều trị ngay, tránh bệnh lý diễn tiến phức tạp, gây ra những biến chứng nghiêm trọng hơn.

Phòng ngừa tình trạng mất kinh nguyệt như thế nào?

Để phòng ngừa tình trạng mất kinh nguyệt (ngoại trừ trường hợp mất kinh do mãn kinh, mang thai và cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ), nữ giới có thể tham khảo và áp dụng các biện pháp sau:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp, ăn những loại thức ăn tốt cho sức khỏe, đặc biệt là trái cây và rau củ xanh. Không ăn nhiều thực phẩm cay nóng, nhiều chất béo và tinh bột không chỉ không tốt cho sức khỏe mà còn khiến cho nữ giới tăng cân mất kiểm soát.
• Uống đủ 2.7 lít nước lọc mỗi ngày giúp quá trình tuần hoàn máu diễn ra thuận lợi, thanh lọc những chất độc hại ra khỏi cơ thể. Không sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, caffeine, nước ngọt có gas.
• Giữ tâm trạng ở trạng thái cân bằng, thoải mái, vui vẻ, tránh căng thẳng, stress quá mức,… sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng này. Nữ giới có thể điều tiết tâm trạng, thư giãn, thả lỏng cơ thể bằng cách sử dụng các liệu pháp âm nhạc, tập yoga, thiền,…

• Vận động vừa sức, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe, giải phóng năng lượng trong cơ thể đồng thời hạn chế được tình trạng mất kinh.
• Thăm khám định kỳ và tuân thủ theo các hướng dẫn, chỉ định điều trị của bác sĩ để phòng ngừa và bảo vệ tốt sức khỏe bản thân.

Hy vọng qua bài viết trên đây, bạn đã biết thêm về Mất kinh nguyệt là gì? Nguyên nhân do đâu? Có nguy hiểm không?.Chúc bạn thành công trên con đường làm đẹp !Và nếu như có thắc mắc gì về các bệnh lí trên da cũng như tình trạng da tệ hãy liên hệ với Cộng đồng làm đẹp Việt Nam, chúng tôi rất vinh dự khi được đồng hành với bạn trên con đường làm đẹp.